Zrównoważony rozwój w branży farb i lakierów opiera się na inwestycjach w badania i rozwój

17.04.2023

Dążenia Europy do bycia liderem „zielonych” zmian nie omijają żadnej z branż, w tym producentów farb i lakierów. Co więcej, to właśnie przedsiębiorstwa z tego sektora stanęły w obliczu wyzwania, jak sprostać szeregowi regulacji nakładanych przez przepisy prawa Unii Europejskiej, m.in. dotyczących stosowania substancji biobójczych. Ważnym atutem w procesie zmian jest własny kapitał badawczo-rozwojowy, który pozwala firmom być o krok przed konkurencją. W Śnieżce stawiamy na mikrobiologię prowadząc badania we własnym laboratorium.

Branża producentów farb i lakierów w Polsce i całej Europie dostosowuje się do wymogów prawodawstwa UE, które wymaga m.in. znacznego zmniejszania ilości substancji biobójczych w wyrobach czy rezygnacji z części dotychczas stosowanych biocydów. Na zmiany w tym kierunku największy wpływ w ostatnich latach miały regulacje: Rozporządzenie Delegowane Komisji (UE) 2020/182 oraz Rozporządzenie Delegowane Komisji (UE) 2018/1480. Wiadomo też, że w przyszłości takich regulacji będzie jeszcze więcej.

Obok dbałości o wypełnianie bieżących wymogów prawodawców obserwuje się wzrost wymogów rynku. Zrównoważony rozwój producentów staje się na nim coraz istotniejszą wartością, co wiąże się z rosnącymi oczekiwaniami względem odpowiedniej certyfikacji i wypełniania norm środowiskowych i bezpieczeństwa. Cel jest klarowny – produkty mają w jeszcze mniejszym stopniu wpływać na otoczenie.

Trendy te wymagają odpowiedniego przygotowania po stronie producentów wyrobów farbiarskich czy chemii budowlanej. Wiąże się to z dostosowaniem do zachodzących już zmian, a także z przewidywaniem tych, które dopiero przed nami. Tutaj kluczowa jest elastyczność procesów zapewnienia jakości oraz badań i rozwoju. W Śnieżce w ostatnich latach rozbudowaliśmy zaplecze naukowe w tym kierunku.

Zbudowaliśmy zespół ekspertów specjalizujących się w tej dziedzinie. Dzięki opracowanym na miejscu autorskim metodom zwiększyliśmy zakres badań nad produkowanymi przez nas farbami, lakierami i szpachlami. Z jednej strony wyprzedzamy o krok unijne regulacje, sukcesywnie ograniczające dopuszczalną ilość substancji biobójczych w wyrobach. Z drugiej – odpowiadamy na potrzeby klientów, którzy oczekują bezpiecznych produktów, ale o wciąż długich terminach przydatności.

Małgorzata Grykiel Dyrektor ds. Zapewnienia Jakości FFiL Śnieżka SA

Tego typu działania nie są jednak w branży chemii budowlanej standardem – posiadanie własnego laboratorium mikrobiologicznego nie jest wymogiem, a wyrazem dodatkowej dbałości producenta o końcowy wyrób. Nie da się bowiem całkowicie wyeliminować biocydów. Można za to zminimalizować ich ilość i właśnie na ten aspekt postawiliśmy w Śnieżce.

Laboratorium wpisało się w zrównoważony rozwój łańcucha dostaw

Nasze inwestycje okazały się trafione nie tylko ze względu na ciągłą i precyzyjną kontrolę jakości. Działania te przełożyły się też na poprawę jakości surowców zamawianych u dostawców z kilku krajów. Opracowanie metodyk badawczych do kontroli jakości mikrobiologicznej surowców dla każdej dostarczanej partii to obecnie nasza silna przewaga konkurencyjna. Mocno wpisuje się również w trend zrównoważonego rozwoju, w kierunku którego podąża obecnie cały świat i który pakietem regulacji wspiera Unia Europejska.

Najnowocześniejsze zaplecze badawcze i stały monitoring jakości pozwoliły nam na to, aby stać się źródłem wiedzy dla innych w zakresie mikrobiologii i zabezpieczeń surowców, półproduktów i produktów gotowych. Dzięki opracowanym przez nas metodom wspieramy wiedzą także dostawców surowców, które wykorzystujemy w naszych procesach produkcyjnych. Wypracowaliśmy systemy ciągłego zaangażowania w badanie czystości mikrobiologicznej także u nich. Poprzez nasze know-how pomagamy im dostosować się do wymagań i oczekiwań, jakie stawiamy w tym obszarze.

Nina Trojan Kierownik ds. Mikrobiologii FFiL Śnieżka SA

Działania w obszarze zrównoważonego rozwoju dotyczą zakresu bezpośrednio związanego z organizacją, jak i pośrednio, np. łańcucha dostaw. Zmiany w tym obszarze stanowią dla wielu przedsiębiorstw wyzwanie, ponieważ wymagają wyjścia z inicjatywą do zewnętrznych firm, czyli dostawców. Nam udało się to osiągnąć dzięki inwestycjom we własne laboratorium.

– W wielu przypadkach jesteśmy pionierem w naszej branży, jeśli chodzi o stopień dokładności analizy. Pomogło nam to wspólnie z naszymi dostawcami wypracować lepsze parametry jakościowe surowców, które kupujemy. Jest to ważne, bowiem dzięki temu możemy odpowiadać na potrzeby rynku, w tym międzynarodowych sieci handlowych DIY. Nasze wyroby muszą być również odpowiednio oznakowane i zgodne z deklaracją, że zawierają zgodną z dopuszczalną w UE ilość substancji biobójczych – tłumaczy Małgorzata Grykiel

Specjalistyczne metody, które wpływają na dobrą jakość

Ponieważ unijne prawodawstwo ogranicza w coraz szerszym zakresie używanie w wyrobach substancji biobójczych, producenci mierzą się na dużą skalę z zagadnieniem czystości mikrobiologicznej produktów. Oznacza to konieczność posiadania metod, które pozwolą na wykrycie możliwych zanieczyszczeń powodowanych przez bakterie, grzyby lub pleśnie. Ich pojawienie się w produkcie doprowadza do zmiany jego właściwości użytkowych, a co za tym idzie skraca okres jego przydatności do użycia.

– Nasze autorskie metody przyczyniły się do zidentyfikowania potencjalnych źródeł zakażeń, które mogłyby pojawiać się w wyrobie. Zwracamy uwagę na każdy aspekt – od nadzoru czystości linii produkcyjnych, gdzie pobierane są wymazy na czystość mikrobiologiczną poszczególnych elementów, aż po identyfikację ewentualnych źródeł zakażeń w surowcach czy na opakowaniach – dodaje Nina Trojan.

Za duże osiągnięcie pracownicy naszego laboratorium uważają opracowanie metodyki badawczej służącej do efektywnej oceny skażenia mikrobiologicznego w surowcach sypkich. Długotrwałe prace pozwoliły na obserwacje jak na tę czystość wpływa m.in. sezonowość dostaw czy też wilgotność powietrza. Rezultaty zaskoczyły wszystkich, w tym również dostawców. Zainicjowało to prace nad podwyższeniem i ujednoliceniem jakości tej grupy surowców.

– Dopuszczalne ilości substancji aktywnych pochodzących z biocydów, które mogą znajdować się w farbach i lakierach, są ciągle obniżane, dlatego stale pracujemy nad dostosowywaniem naszych formulacji do tych restrykcji. Staramy się weryfikować także możliwości wprowadzania i stosowania alternatywnych metod zabezpieczeń przed rozwojem drobnoustrojów – mówi Nina Trojan.

Sprawdzana jest m.in. odporność na wystąpienie skażeń wyrobów w stanie „mokrym”, ale także ich wytrzymałość na pojawienie się drobnoustrojów po wyschnięciu, czyli na tzw. „suchej powłoce”. Nowoczesne przyrządy badawcze pozwalają na wykrycie nawet śladowego zanieczyszczenia mikrobiologicznego, a zaplecze laboratoryjne umożliwia zaawansowane testy farb, lakierów i szpachli, poprawiające ich jakość.

Mikrobiolodzy w trosce o bezpieczeństwo

Nasze laboratorium prowadzi szeroko zakrojone badania mikrobiologiczne na potrzeby jej spółek z krajów UE: Polski i Węgier, a także z Ukrainy. Aby mogło pełnić tę funkcję, musiało spełnić restrykcyjne normy. Ma indywidualny obieg powietrza oraz jest objęte stałą kontrolą temperatury i wilgotności. Jest wyposażone w wysokiej jakości sprzęt, w tym sterylizujące lampy UV, komory laminarne do pracy sterylnej czy inkubatory do hodowli mikroorganizmów. Oprócz badań wyrobów gotowych, takich jak farby, lakiery i komponenty systemów ociepleń, w laboratorium testuje się także osobno: surowce płynne i sypkie, wodę oraz opakowania.

Bezpieczeństwo produktów – poza ich właściwościami użytkowymi i aplikacyjnymi – to aspekt, na który coraz częściej zwracają uwagę finalni użytkownicy farb, lakierów i szpachli.

– Mimo że w przeciwieństwie do niektórych branż nie jesteśmy zobligowani do posiadania własnego laboratorium mikrobiologicznego, inwestycja ta jest dla nas bardzo ważna. Wiedza, którą codziennie zdobywamy, pomaga nam budować nie tylko przewagę konkurencyjną, lecz także jest istotnym krokiem w kierunku dbałości o środowisko naturalne i zrównoważony rozwój – podsumowuje Małgorzata Grykiel.